Sax-Stories 1:

De baritonsaxofoon op LP en CD

INLEIDING

Ik kan me nog goed de tijd herinneren, dat ik als jong broekie mijn uiterste best moest doen om aan opnames van klassiek saxofoonspel te komen. Hier in de regio was begin jaren zeventig zo goed als niets te krijgen. Tegenwoordig is dat wel anders. Er is een uitgebreid aanbod van CD´s van solisten en kwartetten uit de hele wereld. Daarbij maakt het medium internet het veel eenvoudiger om wereldwijd aan opnames te komen. Ook de sopraan-, tenor- en baritonsaxofoon krijgen nu meer een kans. Opmerkelijk is dat er met name door baritonsaxofonisten nogal wat actie ondernomen wordt. In het platentijdperk waren opnames van deze saxofoon een rariteit. Een LP van de Amerikaan Mark Waters met een aantal interessante originele werken voor baritonsaxofoon*, een opname van de “Sonata voor baritonsax en piano” van Walter Hartley door Lynn Klock (inmiddels op CD heruitgebracht en leverbaar via www.dornpub.com) en composities van de Amerikaanse componist William Schmidt, waaronder diens “Sonata voor baritonsax en piano” en een kort duet op een thema van Sergei Prokofief voor twee baritonsaxofoons, door saxofonist Roger Greenberg.

* Deze LP uit de zeventiger jaren, uitgebracht door Crystal Records (www.crystalrecords.com), is nog leverbaar op cassette. Naast een sonate van Joseph Bodin de Boismortier speelt Waters ”Saxifrage Blue” voor baritonsax en piano van Robert Linn, ”Concert Piece” voor baritonsaxofoon, koperkwartet en percussie van ene Mario Pelusi en de ”Caprice” van Paul Bonneau.

De bovengenoemde "Sonata" van Walter Hartley is ook te horen op CD's van de Engelse saxofonist Alex Mitchell (verschenen bij NAXOS) en de Amerikaan Kenneth Tse op zijn album An American Exhibition. In vergelijk tot het handjevol opnames op plaat is het aantal CD´s met muziek voor baritonsaxofoon aanzienlijk. Voor degenen die hierin geïnteresseerd zijn kan het volgende lijstje tot een zoektocht leiden.

Henk van Twillert:

De meester baritonsaxofonist Henk van Twillert (internationaal docent en baritonsaxofonist van het Amsterdams saxofoonkwartet) brengt de laatste jaren een divers palet met opnames van voornamelijk bewerkingen van klassieke en wereldmuziek uit. Originele composities voor baritonsaxofoon ontbreken nog in het programma.

= Confesso met sopraan Inessa Galante en het Amsterdam Soloists Quintet. Bewerkingen van muziek van onder andere Johann Sebastian Bach, Gabriël Fauré en Heitor Villa-Lobos. Daarnaast bevat deze CD ook de “1e Cello-Suite” van Bach.

= Suites 2 CD´s met de zes Suites voor cello-solo van Johann Sebastian Bach

= On classical tour met pianist Gian Maria Bonino. Deze CD bevat uitsluitend bewerkingen. Interessant zijn eigenlijk alleen de “Fantasiestücke op. 73” van Robert Schumann en de “Elegie” van Gabriël Fauré. De overige bewerkingen kom je op 1001 manier ook op een hele lading andere CD´s tegen.

= Homage to Heitor Villa-Lobos met het Amsterdam Soloists Quintet Composities van deze Braziliaanse componist voor baritonsaxofoon en ensemble = Tango met Sonja van Beek, viool, en het Salzburg Chamber Soloists Quintet bewerkingen van composities van Astor Piazzolla

= Fado Saudades Live opnames met het Amsterdam Soloists Quintet = Fado Saudades met Carlos do Carmo en het Amsterdam Soloists Quintet bevat hetzelfde programma als de andere fado-CD

Alex de Leeuw

Alex de Leeuw, baritonsaxofonist van het Nederlands saxofoonkwartet, speelt op zijn in 2001 uitgebrachte CD “Upper Cut” een aantal oorspronkelijke composities voor baritonsaxofoon uit het “traditionele” repertoire. De werken van Garland Anderson (“Sonata op. 6”), Jean Baptiste Singelée, Ida Gotkovsky (“Inventions”) en de Nederlandse componisten Henk Alkema (“Rituelen II”) en Chiel Meijering (“Upper Cut”) maken deze CD voor mij tot een van de interessantste uit de hier genoemde opnames. Het programma wordt aangevuld met twee voor altsaxofoon geschreven composities van Raymond Gallois-Montbrun en Henri Tomasi. De pianopartijen worden gespeeld door Guido Nielsen. ERASMUS – WVH 277

Hans Kuyt

Kuyt is leerling van Henk van Twillert. Zijn CD “From Rachmaninov to Piazzolla” bevat bewerkingen van composities van Rachmaninov (twee delen uit diens cello-sonate), Maurice Ravel en Astor Piazzolla en een drietal oorspronkelijk voor altsaxofoon geschreven werken die Hans Kuyt, begeleid door Petra Luteijn, op baritonsaxofoon speelt. (Badings – Malinconia, Demersseman – Fantaisie, Bozza – Aria). Daarnaast ook nog een “Romanza” van de onbekende Th. Siegrist. In drie arrangementen van composities van Astor Piazzolla spelen ook celliste Benette Sjollema en drummer Marco Onstenk mee. EIGEN UITGAVE.

Linda Bangs

Voormalig baritonsaxofoniste van het fameuze Rascher saxofoonkwartet. Zoals te verwachten valt, speelt zij op haar CD met kamermuziek voor baritonsaxofoon originele werken voor het instrument geschreven door componisten die bij de Rascher´s kind aan huis zijn. Alle werken zijn aan Bangs opgedragen. Dat neemt niet weg, dat deze CD een aantal interessante combinaties met baritonsaxofoon laat horen.

Zden`e´k Lukáš: Raccontino voor baritonsaxofoon en percussie
Dimitri Terzakis: Poeme Trivial voor baritonsaxofoon en piano
Werner Wolf Glaser: Linda-Quartett voor baritonsaxofoon, viool, altviool en cello

Werner Wolf Glaser Sonata voor baritonsaxofoon en piano
Karel Reiner: Hovory voor baritonsaxofoon en dwarsfluit

CORONET Recordings Company

In 2007 produceerde Linda Bangs de CD "Contrasts" met opnieuw werk voor baritonsaxofoon. Samen met pianiste Annemi Egri en een drietal strijkers vertolkt zij op deze CD:

Felix Treiber - Duo

Antonio Vivaldi - Cello Sonata in B

Ottmar Macha - Sonate for bassoon, transcribed for baritone saxophone

J. Ryan Garber - Another twist

Ernst Frappacher - Quartet for baritone saxophone, violin, viola and cello

Jan Dismas Zelenka - Sonata no. 1 in F

ANTES EDITION BM-CD 31.9245

Jay C. Easton

Op de CD “So low” speelt Easton naast werken voor bas-, contrabas en subcontrabas-saxofoon een aantal werken voor baritonsax en piano.

Adolf G. Hoffman Serenade Basque (1940)

Carl Anton Wirth Dark Flows the River (1970)

Ralph Vaughan Williams Six Studies in English Folksong (1926)

Jean-Baptiste Singelée Septième solo de concert, op. 93

Te bestellen via: www.jayeaston.com

Todd Oxford

Oxford noemt zichzelf “world´s pre-eminent classical Baritone Saxophonist”. Op zijn CD “Finesse” speelt deze saxofonist bewerkingen van de Sonate in A van César Franck, de 1e solo-suite van J.S. Bach en twee standaard solowerkjes van Bozza (Improvisation et Caprice) en Bonneau (de befaamde “Caprice en forme d´une valse”)

Katsuki Tochio

Deze Japanse saxofonist, baritonspeler van het Harmo saxophone Quartet, speelt op zijn CD's soms heel uitzondelijk repertoire. Op zijn eerste, bij de Japanse firma Meister Music uitgegeven CD, speelt Totchio "Dichterliebe opus 48" en de "Phantasiestücke opus 73" van Robert Schumann en de "Sonate D. 821" en "An die Musik D. 547" van Franz Schubert. Op een tweede CD, The garden of shadows, speelt deze saxofonist de 1e Cello Suite van Bach, een aantal werkjes van Fritz Kreisler en Robert Schumann, de Elegie van Gabriël Fauré en twee composities van de Japanse componist Takahashi. Inmiddels heeft deze saxofonist meerdere CD's op zijn naam staan: Voice of the baritone saxophone, Caprice en forme de Valse, Romeo and Julliet and Evocations.

MEISTER MUSIC MM-1189 EN MEISTER MUSIC MM-1228

Op een aantal uitgaves staan naast opnames van werk met baritonsaxofoon ook werken met andere saxofoons. Claude Delangle speelt op zijn CD “Historic Saxophone” een “Cavatine” van Demersseman en een “Solo de Concert” van Singelée. Op de CD “The solitary saxophone” speelt deze saxofonist “Maknongan” van Giacinto Scelsi. Werk van Singelée komen we ook tegen op een CD die helemaal gewijd is aan diens oeuvre door de Duitse saxofonist Christiaan Peters. Opmerkelijk is de opname van een “Sonatina” van de Amerikaanse componist en saxofonist John Worley. Multi-instrumentalist Ray Smith heeft dit 9 minuten durende werkje opgenomen op zijn bij Tantara uitgebrachte CD “Tableaux de Provence”.

Op de site www.bibliotekernesnetmusik.dk is een opname te krijgen van de driedelige ”Sonata for baritone saxophone and piano opus 109” van Trygve Madsen. De drie delen, Adagio, Allegretto en Quasi Habanera worden uitgevoerd door Jean Ledieu, ooit baritonsaxofonist van het saxofoonkwartet van Daniël Deffayet en nu actief met een eigen kwartet. CD: The saxophones and I, Mtg Classy (2002)

De Amerikaan Paul Cohen speelt op zijn CD "The saxophone project" muziek van John David Lamb, waar onder diens "Follies" voor baritonsaxofoon en piano.

"Spiritualise" voor baritonsaxofoon en piano van Hans Koller (een "crossover" piece) is de openingstrack van een nieuwe CD van de Engelse saxofonist Andy Tweed. De Engelse saxofoniste Sarah Markham speelt een cyclus Sonatines van James Rae. Daaronder ook diens Sonatine voor baritonsaxofoon en piano.

Al met al een behoorlijke verzameling. Wat ontbreekt zijn werken voor baritonsaxofoon en orkest. Tot voor kort kende ik alleen de muziek die ooit door Gerry Mulligan* op CD werd gezet ("Entente" en "The Sax Chronicles") en een opname van het Concerto for baritone saxophone and strings van de Zweedse componist Werner Wolf Glaser door Linda Bangs. Walter Hartley's "Chamber Concerto" voor bariton saxofoon en blaasoctet staat op een (niet meer te verkrijgen) CD uitgebracht door de Stuttgarter Musikschule. De soliste is saxofoniste Valerie Bartel.

In de zomer 2008 werden in Bratislava opnames gemaakt van het "Concerto for baritone saxophone and chamber orchestra" van de Amerikaan David Gaines, met als solist jazz-saxofonist James DeJoie. Deze CD komt begin 2009 op de markt.

Het Concerto for baritone saxophone and orchestra uit 2003 van de Amerikaanse componist Benjamin Boone wordt op diens website gepresenteerd als "The world's first concerto for baritone saxophone and orchestra". Deze compositie is verkrijgbaar op een demo-CD via de site van de componist. Uitgevoerd wordt het werk door saxofonist Brad Hubbard met het Western Piedmont Symphony Orchestra.

*Mulligan schijnt overigens ook opnames gemaakt te hebben van een aantal Concerti, die voor hem zijn geschreven, zoals een "Jazz-Concerto grosso" van Phil Sunkel, Richard Peaslee's "Chicago Concerto" en het Concerto for baritone saxophone and orchestra van Frank Proto*. Deze werken hebben allemaal een duidelijke jazz invloed.

*bron: Gerry Mulligan's recordings, concerts and whereabouts - Gérard Dugelay en Kenneth Hallqvist

Inmiddels moet de bekende muzieksite You Tube ook in dit verhaal betrokken worden. Zoekresultaten waren onder meer

= Peleg - a piece for baritone saxophone and orchestra door componist Oled Zehavi en gespeeld door saxofonist Daniël Pintus en het Symfonieorkest van Haifa (Israël)

= een fragment uit het Concert voor baritonsaxofoon en blaasorkest van Bernard van Beurden door saxofonist Andreas van Zoelen

= Henk van Twillert, die het eerste deel uit het altsaxofoonconcert van Pierre max Dubois op baritonsaxofoon vertolkt

= een driedelig baritonsaxofoonconcert van Horst Ebenhöh, prima uitgevoerd door saxofonist Markus Holzer en het Ensemble Wien Klang.

= genoemd moet worden Yasuto Tanaka die een enorm virtuose vertolkiing van de Czardas van Vittorio Monti ten gehoren brengt (https://www.youtube.com/watch?v=RVOBQBamjDA)

= luister ook eens naar het optreden van Leo P tijdens de BBC Proms 2017. Surprise, surprise: https://www.youtube.com/watch?v=BARAHLk-8dk

Een interessant initiatief is het ensemble "Four baritones". Een kwartet bestaande uit vier baritonsaxofoons, dat een sterke uitstraling kent. Saxofonisten zijn onder meer Ties Mellema, Niels Bijl, Arno Bornkamp en Willem Raaijman.

Apart vermelden wil ik nog een werk voor baritonsaxofoon en twee accordeons getiteld Ghiribizzo van Ivano Battiston gespeeld door Marco Caverni, een grappig jazzy stukje door een

baritonsaxofoonkwartet Gospel Fever en, met wisselend succes gespeeld, deel 1 tot en met 4 uit Tableaux de Provence op baritonsaxofoon

Just to late

Jules Viard

The tenor saxophone concerto of Richard Rodney Bennett